Bank wymaga zabezpieczenia kredytu firmowego? Skorzystaj z poręczenia funduszu poręczeniowego

Za dużo czytania? Wyślij artykuł w PDF do siebie na maila!

Nie wszystkie małe lub średnie firmy mogą sobie pozwolić na finansowanie nowych inwestycji lub rozwoju z własnych środków. Częstą praktyką jest zaciągnięcie na ten cel kredytu. Banki wymagają jednak przeważnie wiarygodnego poręczenia. Tutaj z pomocą mogą przyjść BGK i fundusze poręczeniowe.

Najmniejsze firmy, a szczególnie mikroprzedsiębiorcy, coraz częściej są zmuszeni poszukiwać zewnętrznych źródeł finansowania zarówno w obszarze inwestycji, jak i w celu zabezpieczenia bieżącej działalności. Przeważnie są to pożyczki i kredyty. W bazie Biura Informacji Kredytowej już co piąty mały przedsiębiorca posiada czynne firmowe zobowiązanie. Łączna kwota takich kredytów to 47,09 mld zł (źródło: https://media.bik.pl/informacje-prasowe/343972/struktura-i-jakosc-kredytow-firmowych-mikroprzedsiebiorcow-w-polsce-dane-bik-i-bgk). Z finansowania w formie kredytów korzysta również często sektor małych i średnich przedsiębiorstw.

W 2016 roku takie firmy nie spotkały się z większymi zmianami, jeśli chodzi o kryterium przyznawania kredytów, poza niewielkim wzrostem kosztów pozaodsetkowych takich zobowiązań. Nie zmienił się równocześnie popyt na krótkoterminowe pożyczki. Nieco inaczej sprawa wyglądała w przypadku kredytów długoterminowych dla firm, gdzie kryteria zostały znacznie zaostrzone, co przełożyło się na mniejsze zainteresowanie takim finansowaniem. Niektóre banki złagodziły jednak wymagania dotyczące zabezpieczeń kredytów, wydłużając jednocześnie maksymalny okres kredytowania (źródło: http://www.nbp.pl/systemfinansowy/rynek_kredytowy_2016_4.pdf). Złagodzenie wymagań co do zabezpieczeń nie oznacza jednak, że problem takich zabezpieczeń całkowicie zniknął. Nadal przedsiębiorcy muszą zagwarantować, że będą w stanie spłacić swoje zobowiązania albo muszą szukać takiego poręczenia.

 

Finansowanie polskich przedsiębiorstw a dostępność kredytów

W Polsce rozwiązania o charakterze gwarancyjnym i poręczeniowym rozwijają się coraz dynamiczniej, co jest bardzo dobrą informacją szczególnie dla najmniejszych podmiotów, które szukają źródeł finansowania w bankach. Oczywiście funkcjonują różne zabezpieczenia, które mają przeciwdziałać nadużyciom gwarancji kredytowych. To najczęściej konieczność partycypacji wierzyciela w ryzyku, ale zdarzają się również gwarancje, które znacznie ograniczają to ryzyko ze strony kredytobiorcy.

Warto jednak podkreślić, że mimo różnych programów wsparcia w obszarze poręczeń, w naszym kraju nadal mamy do czynienia z dość niskim poziomem zewnętrznego finansowania przedsiębiorstw w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej, chociaż udział kredytów i pożyczek i tak jest wyższy (24,7%) niż innych form finansowania (np. obligacje firmowe – 4,1%).

Ciągle jednak pozostaje problem z dostępnością kredytów dla przedsiębiorców. Z jednej strony bariera wynika z faktu, że banki komercyjne chętniej udzielają kredytów w dłuższym horyzoncie, najlepiej co najmniej trzyletnim i na wyższe kwoty (ponad 10 mln zł), gdy tymczasem przedsiębiorcy oczekują częściej niższych pożyczek (1-5 mln zł) na krótszy okres (maksymalnie 2 lata), a z drugiej dostępność do pieniędzy bankowych jest ograniczana także przez brak odpowiednich zabezpieczeń. Im mniejsza firma, tym większy z tym problem.

Specjaliści szacują na przykład, że dostępność do kredytów w przypadku sektora MŚP jest o 8% niższa niż w przypadku dużych firm. Największe problemy z otrzymaniem kredytu mają mikrofirmy i przedsiębiorcy działający na rynku krócej niż 3 lata (źródło: http://www.nbp.pl/systemfinansowy/dostepnosc-finansowania.pdf). Poprawa dostępności finansowania takich i nieco większych firm wspierana jest przez różnego rodzaju działania na przykład w kwestii poręczeń. Najczęściej takie programy gwarancyjne realizuje w Polsce Bank Gospodarstwa Krajowego. Warto sprawdzić dokładniej, jakie oferuje programy.

 

Gwarancje BGK

Zadaniem państwowego Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) jest przede wszystkim wspieranie rozwoju gospodarczego i realizowanie różnych programów pomagających stymulować ten rozwój. Najbardziej znanym projektem związanym z poręczeniami, realizowanym przez BGK, jest Program wsparcia MSP Portfelowa Linia Gwarancyjna de minimis, nazywana często w skrócie po prostu gwarancją de minimis. To projekt realizowany od 2013 roku, który polega na udzielaniu przez BGK gwarancji spłaty kredytów zaciąganych w bankach komercyjnych i spółdzielczych przez małe i średnie przedsiębiorstwa, uczestniczące w tym programie. Oczywiście te banki muszą mieć podpisaną odpowiednią umowę z BGK.

Główną zaletą programu dla przedsiębiorców korzystających z gwarancji de minimis jest zwiększenie dostępności kredytów, gdy nie posiadają odpowiedniego na zabezpieczenie majątku lub mają krótką historię kredytową. Korzystanie z tego programu oznacza także oszczędność czasu (wszystkie formalności są załatwiane w jednym banku), redukcję kosztów ustanowienia zabezpieczenia (brak opłat za rozpatrzenie wniosku) i niższą marżę lub prowizję.

Aby jednak przedsiębiorca mógł otrzymać taką gwarancję, musi spełnić szereg wymogów. Przede wszystkim powinien być rezydentem w Polsce, musi posiadać zdolność kredytową, w ciągu ostatnich 3 miesięcy nie mógł posiadać przeterminowanego zadłużenia powyżej 30 dni na kwotę powyżej 500 zł, nie musiał oddawać pomocy publicznej i kwalifikuje się do sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.Urz.UEL.2014.187.1 z dnia 26.06.2014 r.). Gwarancja de minimis obejmuje maksymalnie 80% kwoty kredytu do równowartości 10 mln euro.

Nieco młodszy, ponieważ funkcjonujący od listopada 2015 roku, jest program COSME. Na mocy umowy podpisanej przez BGK z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym, z tego poręczenia mogą korzystać przedsiębiorcy, którzy wyczerpali pomoc w ramach de minimis, zaciągają kredyt do 600 tys. zł inwestycyjny lub obrotowy, zaliczani są do mikro, małych lub średnich firm.

Tutaj również gwarancją obejmowane jest 80% zobowiązania. Maksymalny okres poręczenia to 27 miesięcy dla kredytu obrotowego i 99 miesięcy w przypadku kredytu inwestycyjnego. Przy okazji warto podkreślić, że COSME to także usługi doradcze i szkoleniowe dla przedsiębiorców, np. w postaci wsparcia przez punkty Enterprise Europe Network w inwestycjach zagranicznych.

Jak wynika z danych BGK, do 30 kwietnia 2017 roku z gwarancji de minimis skorzystało 124 415 polskich przedsiębiorców, zaciągając kredyty na łączną kwotę 67,84 mld zł, a wysokość udzielonych gwarancji de minimis to 38,21 mld zł. 54% przedsiębiorców, którzy skorzystali z kredytu z gwarancją, poprawiło swoją pozycję rynkową, a 39% utrzymało ją, co świadczy o dużym wpływie tego programu na rozwój polskich firm. W przypadku większości przedsiębiorstw kredyt z gwarancją ustabilizował sytuację finansową firmy, a także wpłynął na zwiększenie zatrudnienia.

Z danych BGK wynika również, że najczęściej z gwarancji de minimis korzystają młode firmy, których staż na rynku nie przekracza 3 lat. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że takim firmom najtrudniej uzyskać kredyt bez gwarancji. 64% firm MŚP zaciągnęło kredyt z gwarancją de minimis powyżej 50 tys. zł, podobnie jak 57% mikrofirm. Warto dodać, że najczęściej z gwarancji korzystają firmy, pożyczając 20-50 tys. zł (27%), natomiast nieco mniej wsparcia dotyczy kredytów w przedziale 50-100 tys. zł (24%). W wielu przypadkach pozyskanie kredytu z gwarancją BGK przekłada się na wzrost działań innowacyjnych u kredytobiorców (źródło: https://www.bgk.pl/files/public/Pliki/news/Ekspertyzy_BGK/Gwarancje_de_minimis_2016/Raport_PLDIV_public.pdf).

 

Regionalne fundusze poręczeniowe

Programy realizowane przez BGK nie są oczywiście jedyną możliwością uzyskania gwarancji dla kredytów zaciąganych przez przedsiębiorców. Inne popularne rozwiązanie to uzyskanie pomocy jednego z funduszy poręczeniowych, działających we współpracy z Krajowym Systemem Usług (KSU). Tego rodzaju fundusze kierowane są właśnie do przedsiębiorców, którzy szukają zewnętrznego finansowania w postaci kredytów. W Polsce funkcjonuje 45 funduszów doręczeniowych, współpracujących z KSU. Dodatkowo działania tych funduszy jest monitorowane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP).

Przedsiębiorca, który potrzebuje gwarancji do zaciągnięcia kredytu, może złożyć wniosek do wybranego funduszu poręczeniowego. Jednak wcześniej konieczne jest złożenie wniosku o kredyt do banku, z którym dany fundusz ma podpisaną umowę i wykazanie odpowiedniej zdolności kredytowej. Fundusz poręczeniowe może udzielić zabezpieczenia na co najmniej 50% kwoty kredytu, a najwięcej na 80% pożyczanej kwoty.

W ten sposób, w zależności od wybranego funduszu, mogą zostać poręczone kredyty lub pożyczki przeznaczone np. na tworzenie nowych miejsc pracy, wdrażanie nowych technologii, finansowanie inwestycji, a nawet na rozpoczęcie działalności lub jej rozszerzenie. Podobnie jak w przypadku gwarancji BGK, również tutaj poręczenia przeznaczone są dla mikro, małych i średnich firm.

Wartość kapitału wszystkich regionalnych funduszy poręczeniowych przekracza 1,13 mld zł. W ostatnich latach można było zaobserwować wzrost liczby i wartości poręczeń udzielanych przez fundusze (około 6,3 tys. poręczeń rocznie o wartości ponad 900 mln zł). Co ciekawe, wśród funduszy poręczeniowych dominują małe i duże (po 11 podmiotów na 45 wszystkich funduszy) (źródło: http://ksfp.org.pl/wp-content/uploads/2016/12/Raport_KSFP_2015.pdf).

Gwarancje BGK i zabezpieczenia funduszy poręczeniowych to ważne wsparcie dla polskich przedsiębiorstw w pozyskiwaniu zewnętrznego źródła finansowania. One również przyczyniły się w ostatnich latach do zwiększenia popytu na kredyty dla firm. Dzięki takim gwarancjom została ograniczona również luka finansowa, a polskie przedsiębiorstwa mogły skutecznie realizować inwestycje, zatrudniać nowych pracowników, ale także zabezpieczać bieżącą działalność i własną płynność finansową.

Wszystko wskazuje na to, że zainteresowanie gwarancjami BGK i funduszów poręczeniowych nie powinno spadać w najbliższych latach. Wpływ na to ma także coraz szybsza innowacja i cyfryzacja naszych rodzimych firm. Na to przecież potrzebne są niemałe środki.